تأثیر کمبود ویتامین‌ها بر سلامت دهان: نشانه‌ها و راه‌های پیشگیری
به‌طورکلی سلامت دهان به عوامل مختلفی بستگی دارد و ازدست‌دادن آن می‌تواند بر کاهش کیفیت زندگی افراد اثر به سزایی داشته باشد.
مشکلاتی همچون زخم های سفید داخل دهان، بوی بد دهان، پوسیدگی و درد دندان از جمله مواردی هستند که در نتیجة کمبود ویتامین ها ممکن است ایجاد شوند. تأثیر کمبود ویتامین‌ها بر سلامت دهان با عواقب متعددی همراه است و می‌تواند به‌تدریج مشکلات گسترده‌ای را برای فرد به دنبال داشته باشد. از همین رو در این مقاله قصد داریم شما عزیزانِ همراه را با نشانه‌های کمبود ویتامین ها، تأثیر هر ویتامین بر سلامت دندان و راه‌های پیشگیری از به‌خطرافتادن سلامت دهان آشنا کنیم. پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
ویتامین C
این ویتامین نقش مهمی در تقویت بافت هم‌بندی لثه و سنتز کلاژن در آن ایفا می‌کند. از جمله نشانه‌هایی که می‌تواند خبر از کمبود ویتامین C بدهد، ورم لثه و التهاب آن است؛ به‌طوری‌که به‌راحتی هرگونه تماس غذا یا مسواک با آن منجر به خونریزی می‌گردد. منابع سرشار از ویتامین C که تأثیر کمبود ویتامین‌ها بر سلامت دهان را جبران می‌کنند عبارت‌اند از:
- مرکباتی نظیر پرتقال، لیموشیرین و نارنگی
- فلفل‌دلمه‌ای
- کلم‌بروکلی
- سیب‌زمینی شیرین
- سبزیجات با برگ سبز
- کلم‌بروکلی
- توت‌فرنگی
- کیوی
ویتامین D
ویتامین D یکی از ضروری‌ترین ویتامین‌ها برای جذب کلسیم است که منجر به افزایش تراکم استخوان در بدن می‌گردد. در نتیجه تأثیر کمبود این ویتامین بر سلامت دهان به شکل عدم رشد کامل دندان خود را نشان خواهد داد که خود نیز عامل بروز بیماری‌های لثه‌ای دیگری خواهد بود. چگونه می‌توان ویتامین D را در بدن تأمین کرد؟ در ادامه منابع سرشار از این ویتامین را معرفی می‌کنیم:
- قرارگیری در نور خورشید به مدت حداقل یک ربع
- تخم‌مرغ
- ماهی
- کنسرو ماهی‌تن
- لبنیات علی‌الخصوص شیر
کلسیم
یکی دیگر از مهم‌ترین موارد موردنیاز برای بدن و همچنین مؤثر در سلامت دهان، کلسیم است. با مصرف کلسیم علی‌الخصوص در سنین کودکی و رشد دندان‌ها، موجب ساخت دندان‌هایی مستحکم و قوی می‌گردد. هنگامی که سطح کلسیم در بدن کاهش پیدا می‌کند، ممکن است بدن این کمبود را با دریافت کلسیم از دندان‌ها جبران کند که این موضوع خطراتی نظیر پوسیدگی دندان‌ها را به همراه خواهد داشت. همچنین این ماده معدنی علاوه بر حفظ مینای دندان، نقش بسیار مهمی در سلامت لثه‌ها ایفا می‌کند. از مهم‌ترین منابعی که می‌توان کلسیم بدن را با آن تأمین کرد عبارت‌اند از:
- لبنیات
- سبزیجات
- بادام
- صدف
- بروکلی
- ماهی قزل‌آلا
- غلات
ویتامین A
معمولاً ویتامین آ را با تأثیر آن بر بینایی و تقویت آن و همچنین حفظ سلامت پوست می‌شناسیم؛ اما باید بدانید که وقتی صحبت از تأثیر کمبود ویتامین‌ها بر سلامت دهان می‌آید، ویتامین A نیز به اندازه سایر ویتامین‌ها دارای اهمیت است. این ویتامین نقش اساسی‌ای در جریان بزاق داخل دهان ایفا می‌کند. عدم وجود بزاق و غشای مرطوب در دهان می‌تواند منجر به خشکی دهان و در نتیجه‌ی آن، آسیب به لثه‌ها و دندان‌ها گردد. بنابراین در ادامه به منابعی که می‌توانید ویتامین A موردنیاز بدن خود را از آن‌ها دریافت کنید، دقت کنید:
- گوشت قرمز
- ماهی
- زرده تخم‌مرغ
- اسفناج
- کلم
- کدوحلوایی
- طالبی
- هویج
- کدوسبز
- سبزیجات برگ سبز
ویتامین k
این ویتامین به‌طورکلی نقش جلوگیری از لخته‌شدن خون در بدن را بر عهده دارد. به همین منوال تأثیر کمبود ویتامین‌ها بر سلامت دهان در این نوع، احتمال خونریزی لثه بدون هیچ آسیب یا عامل بیرونی را افزایش می‌دهد. همچنین کمبود ویتامین k التهاب لثه‌ها و پوسیدگی دندان‌ها را منجر می‌شود. از جمله مواد غذایی که ویتامین k را در بدن تأمین می‌کنند عبارت‌اند از:
- شلغم
- کرفس
- گوجه‌فرنگی
- شاهی
- سبزیجات برگ سبز
- ماهی
- نخودفرنگی پخته
- لوبیاسبز
- زرده تخم‌مرغ
- اسفناج
- جعفری
- کلم
- چای سبز
ویتامین B12
به‌طورکلی تمامی ویتامین‌های گروه B نقش گسترده‌ای در سلامت بدن و همچنین دهان ایفا می‌کنند؛ اما نقش ویتامین B12 در این میان چشمگیرتر است. این ویتامین در بدن وظیفه ساخت گلبول‌های قرمز خون را بر عهده دارد. این گلبول‌ها نیز نقش خون‌رسانی به اعضای بدن همچون لثه‌ها و اجزای دهان را ایفا می‌کنند. کمبود ویتامین ب 12 می‌تواند منجر به بوی بد دهان، ایجاد زخم در لثه‌ها، خشکی دهان و التهاب زبان گردد. برای جلوگیری از این مشکلات می‌توانید مواد غذایی زیر را در رژیم خود جای دهید:
- محصولات لبنی همچون شیر و ماست
- جگر
- ماهی
- گوشت قرمز
- تخم‌مرغ
- گوشت مرغ
- گوشت بوقلمون
راهکارهای سلامت دهان با تأمین ویتامین‌های لازم
اکنون با تأثیر کمبود ویتامین‌ها بر سلامت دهان و نقش هر یک از آن‌ها آشنا شدید؛ بنابراین در ادامه چندین راهکار کلی برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها نیز پیشنهاد می‌کنیم:
- نقش مهم میوه‌ها و سبزیجات و تأثیر آن را بر سلامت دهان نادیده نگیرید. در وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی خود، این منابع حاوی ویتامین‌ها را جای دهید.
- همان‌طور که مشاهده کردید، منابع پروتئینی و گوشت قرمز، مرغ، ماهی و غیره نیز سرشار از ویتامین‌هایی هستند که در حفظ سلامت دندان‌ها و دهان می‌افزایند.
- به مقدار لازم در طول روز آب بنوشید. این کار علاوه بر رفع خشکی دهان، به جذب برخی ویتامین‌ها نیز کمک می‌کند.
- از مکمل‌های ویتامین‌دار که پزشک و دندانپزشک شما معرفی می‌کنند به طور منظم استفاده کنید.
- در نهایت بهتر است معاینات دوره‌ای دندانپزشکی را در برنامه خود قرار دهید. مشکلات دهان و دندان ابتدا با ساده‌ترین روش‌ها قابل درمان‌اند؛ اما با عدم توجه می‌توانند با عوارض گسترده‌تری همراه باشند.
لب کلام
شما در این مطلب با تأثیر کمبود ویتامین‌هایی مثل c، D، A، K و B12 بر سلامت دهان آشنا شدید. شما می‌توانید به کمک مشاورین کلینیک دندانپزشکی شیخ صدوق اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کرده و سلامت دهان و دندان خود را تضمین کنید.
