جدیدترین درمان های سنگ کلیه را بشناسید
کلیه‌ها که در دو طرف ناحیه کمر در زیر دنده‌ها قرار دارند، وظیفه تمیزکردن خون را بر عهده دارند. در طی این فرایند، برخی از مواد معدنی و نمک در کلیه تجمع می‌یابد. سنگهای کلیه زمانی تشکیل می‌شوند که این املاح و مواد معدنی نتوانند از طریق ادرار دفع شوند و در آن ناحیه تجمع یافته و بچسبند. امروزه سنگ کلیه به نسبت گذشته شایع‌تر است و درمان صحیح می‌تواند تأثیر زیادی روی کیفیت زندگی داشته باشد.
سنگ کلیه چیست؟
سنگهای کلیه تشکیلات سختی هستند که از نمک موجود در ادرار تشکیل می‌شوند. آنها می‌توانند اشکال و اندازه‌های مختلفی داشته باشند، از اندازه ماسه تا قطر بیش از 20 میلی‌متر. در برخی موارد سنگ هایی در لگن کلیه وجود دارد که تقریباً کل حجم آن را اشغال می‌کند. اینها سنگهای کلیه مرجانی هستند که با علائم آشکاری شناخته نمی شوند، که معمولاً تشخیص و درمان به موقع را به تاخیر می اندازد.
انواع سنگ کلیه
بسته به علت وقوع، انواع مختلفی از ترکیب شیمیایی سنگ کلیه وجود دارد:
- اورات؛ سنگهای اوراتی به دلیل اسیداوریک بیش از حد در بدن تشکیل می‌شوند.
- اگزالات‌ها؛ این نوع سنگ‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که متابولیسم اسید اگزالیک مختل شود.
- فسفات‌ها؛ در نتیجه توسعه بیماری‌های عفونی سیستم ادراری تشکیل می‌شوند.
- سیستین‌ها؛ سنگهای سیستین نوعی سنگ نادر هستند. تشکیل آنها ناشی از یک بیماری ارثی - سیستینوری است.
- سنگ زاتین؛ بسیار نادر هستند و در پس زمینه یک استعداد ژنتیکی تشکیل می‌شوند.
چرا سنگ کلیه تشکیل می‌شود؟
سنگ کلیه نتیجه اختلالات متابولیک است که عامل تحریک‌کننده اصلی برای تشکیل آن است. عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند باعث تشکیل سنگ کلیه شوند:
- عفونت‌ها و علائم التهاب مجاری ادراری
- در موارد نادر - استعداد ژنتیکی
- نقض ساختار آناتومیک سیستم ادراری
- سبک زندگی غیرفعال
- چاقی
- عادات بد غذایی
- کمبود ویتامین‌های A و D
- فشار خون
علائم سنگ کلیه
به عنوان یک قاعده، سنگ کلیه تا زمانی که فرایند دفع شروع نشده و به اندازه خاصی نرسد، خود را احساس نمی‌کند. بارزترین علامت سنگ کلیه، درد حمله‌ای (کولیک کلیوی) است. کولیک کلیه با درد شدید در ناحیه کمر مشخص می‌شود و درد می‌تواند به بخش‌های دیگر نیز سرایت کند. به عنوان مثال، اگر سنگ در کلیه‌ها و مجرای فوقانی حالب وجود داشته باشد، ناراحتی یا از پشت یا به سمت چپ یا راست زیر دنده‌ها احساس می‌شود. در صورت بروز و افزایش علائم کولیک کلیه، باید فوراً با پزشک مشورت کرده و درمان را شروع کنید تا از بروز عوارض جلوگیری شود.
علائم اصلی که با "سنگ کلیه" همراه است عبارتند از:
- افزایش ناراحتی در ناحیه کمر پس از فعالیت بدنی
- خون در ادرار
- ادرار کدر با رسوب و بوی بد
- ماسه در ادرار
- افزایش دمای بدن بدون علائم بیماری‌های دیگر
لطفاً توجه داشته باشید که اینها شایع‌ترین علائم سنگ کلیه هستند، اما موارد دیگری نیز وجود دارد:
- ناتوانی و ضعف
- حالت تهوع
- سندرم درد خفیف
علائم دفع سنگ کلیه درد موضعی در ناحیه کمر و کشاله ران و همچنین علائم هماچوری (خون در ادرار) است. این علائم را نمی‌توان نادیده گرفت، زیرا... خطر انسداد مجاری ادراری و ایجاد پیلونفریت (التهاب کلیه‌ها) وجود دارد.
تشخیص
درک علت اصلی تشکیل سنگ کلیه و تشخیص کامل، کلید درمان موثر است. مشاوره با یک اورولوژیست به شناسایی شکایات، انجام معاینه اولیه و ارائه فهرستی از مطالعات لازم کمک می‌کند. به عنوان یک قاعده، فهرست مطالعات و تحلیل‌ها به شرح زیر است:
- تجزیه‌وتحلیل کلینیکی خون و ادرار
- دیورز روزانه (تجزیه ادرار برای نمایش شاخص‌های عملکرد کلیه)
- سونوگرافی
- روش‌های تحقیق اشعه ایکس (اوروگرافی پیمایشی، اوروگرافی دفعی)
- نفروسینتی گرافی پویا یا رنوگرافی ایزوتوپی
درمان سنگ کلیه
بر اساس نتایج تشخیصی، یعنی نوع سنگ کلیه با توجه به ترکیب شیمیایی، علائم و علل، متخصص اورولوژی در مورد مؤثرترین تاکتیک‌ها برای درمان سنگ کلیه تصمیم می‌گیرد. با علائم خفیف و اندازه سنگهای کوچک تا 5 میلی‌متر (ماسه) می‌توان با کمک درمان دارویی بدون جراحی یا خردکردن سنگ کلیه را عبور داد. در این حالت سنگ کلیه به طور طبیعی تحت تأثیر درمان دارویی از بین می‌رود. همچنین برخی از انواع سنگ‌ها را می‌توان با رعایت رژیم غذایی خاص حل کرد. تنها نوع سنگ کلیه که با این روش درمان می‌شود سنگهای اوراتی هستند. یکی از روش‌های درمان سنگ کلیه، سنگ‌شکنی (خردکردن سنگ کلیه) است:
- سنگ‌شکنی از راه دور (برداشتن سنگ کلیه با استفاده از سونوگرافی)
- سنگ‌شکنی تماسی از طریق مجرای ادرار یک جراحی اندوسکوپی کم تهاجمی با استفاده از لیزر برای خردکردن سنگ است.
- نفرولیتولاپاکسی از راه پوست (نفرولیتوتریپسی)، برداشتن سنگ کلیه با سوراخ‌کردن
درمان محافظه‌کارانه سنگ کلیه
در برخی موارد ممکن است سنگ‌ها بدون مداخله خودبه‌خود از حالب‌ها خارج شوند. احتمال عبور خودبه‌خود به اندازه و محل سنگ بستگی دارد:
- احتمال زیاد: سنگهای حالب با قطر کمتر از 4 میلی‌متر در قسمت انتهایی حالب (نزدیکتر به مثانه)
- احتمال کم: سنگهای حالب بزرگ‌تر از 6 میلی‌متر در قسمت پروگزیمال حالب (نزدیک به کلیه)
با درمان محافظه‌کارانه، پزشک معمولاً داروهایی را تجویز می‌کند که باعث عبور خودبه‌خود سنگ و کاهش دفعات حملات دردناک می‌شود. همچنین باید مایع بیشتری بنوشید (بیش از 2 لیتر در روز) و حتماً در ظرفی ادرار کنید تا میزان دفع احتمالی سنگ ثبت شود. درمان محافظه‌کارانه را می‌توان برای 3-4 هفته انجام داد. اگر در این مدت سنگ به خودی خود بیرون نیامد، استفاده از یکی از روش‌های حذف آن الزامی است.
سنگ‌شکنی از راه دور (EBRT، ESWLT)
سنگ‌شکنی خارجی یکی از کم‌آسیب‌ترین روش‌های درمان سنگ کلیه است. این امکان وجود دارد که سنگ‌شکنی را به صورت سرپایی انجام دهند و روز بعد به سبک زندگی عادی خود بازگردید. اصل روش سنگ‌شکنی از راه دور، ایجاد امواج ضربه‌ای توسط دستگاه مخصوص (لیتوتریپتر) و تمرکز این امواج بر روی سنگی در بدن انسان است که در نتیجه سنگ به قطعات کوچک تکه تکه می‌شود که به طور مستقل با جریان ادرار از بین می‌روند.
اورترولیتوتریپسی تماسی (CLT)
سنگ‌شکنی تماسی شامل تخریب (خردکردن سنگ‌ها با استفاده از هوای فشرده، اولتراسوند یا لیزر) و برداشتن سنگ‌ها از دستگاه ادراری با استفاده از ابزار آندوسکوپی مخصوص (اورتروسکوپ) از طریق مجرای ادرار (مجرای خروجی ادرار) بدون برش است. در اغلب موارد پس از لیتوتریپسی تماسی، استنت داخلی حالب در کلیه نصب می‌شود که باید پس از 7-3 روز برداشته شود. روش لیتوتریپسی تماسی تحت بیهوشی نخاعی یا عمومی انجام می‌شود. از مزایای روش لیتوتریپسی تماسی می‌توان به راندمان بالا (75-100%)، توانایی خلاص‌شدن از شر چندین سنگ در یک روش و ضربه کم (شما می‌توانید روز بعد به سبک زندگی عادی خود بازگردید) اشاره کرد.
نفرولیتوتریپسی از راه پوست
برای سنگ کلیه بزرگ (بیش از 2 سانتی متر) استفاده می‌شود. اختلال و برداشتن سنگ کلیه از طریق یک برش کوچک در ناحیه کمر. تونلی به سمت سنگ ایجاد می‌شود که از طریق آن با استفاده از ابزار آندوسکوپی مخصوص (نفروسکوپ)، سنگ (سونوگرافی، لیزر یا پنوماتیک) تخریب و خارج می‌شود. پس از لیتوتریپسی، درناژ خارجی (نفروستومی)، گاهی زهکشی داخلی (استنت حالب) در سیستم حفره کلیه (لگن) نصب می‌شود که پس از اطمینان پزشک از برداشتن تمام قطعات سنگ، خارج می‌شود. اثربخشی درمان 80-99 درصد است و به اندازه و محل سنگ بستگی دارد.
جراحی لاپاراسکوپی
برداشتن سنگهای لگنی و حالب با لاپاراسکوپی یک روش مدرن و کم ضربه است. در تعدادی از موارد، این روش نتایج عالی با حداقل خطر عوارض و بهبودی سریع پس از جراحی را ارائه می‌دهد. مزایای لاپاراسکوپی این است که از طریق چندین سوراخ پوستی امکان انجام همان مقدار کار با یک عمل حفره بزرگ با برش کمری به طول 15-20 سانتی متر را فراهم می‌کند. به طور همزمان) برداشتن سنگ ضروری است و به عنوان مثال انجام جراحی پلاستیک برای باریک شدن بخش حالب لگنی.
جراحی باز
با در نظر گرفتن توسعه تجهیزات و فن آوری‌های مدرن، نیاز به عملیات باز به‌ندرت ایجاد می‌شود، بیش از 5٪ از کل عملیات برای سنگ کلیه. باید در موارد بسیار دشوار و در دسترس نبودن یا ناکارآمدی سایر روش‌های درمانی کمتر تهاجمی، به جراحی متوسل شد.
کلام آخر
اگر فکر می‌کنید سنگ کلیه دارید یا تشخیص داده شده است که مبتلا هستید، باید نسبت به درمان اقدام کنید. همانطور که توضیح دادیم روش‌های درمانی متفاوتی با توجه به نوع و اندازه سنگ کلیه وجود دارد. به همین جهت انتخاب پزشک مجرب مساوی است با بهترین روش درمان. شما می‌توانید با مراجعه به دکتر محمدرضا جعفری شاهدانی، فلوشیپ فوق تخصصی اورولوژی از روند درمان سنگ کلیه آسوده خاطر باشید.
